Động cơ không chổi than là gì?
Động cơ không chổi than là gì?
Động cơ không chổi than – Brushless Direct Current (Brushles Dc Motor – BLDC) là một trong dạng động cơ đồng bộ, tuy nhiên động cơ BLDC kích từ bằng một loại nam châm vĩnh cửu dán trên Rotor và dùng dòng điện DC ba pha cho dây quấn phần cứng Stator. Không sử dụng chổi than giúp triệt tiêu ma sát, giảm tiếng ồn cho động cơ máy vận êm ái, sử dụng tiết kiệm điện.
Bạn đang xem: Động cơ không chổi than là gì? cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Nguyên lí hoạt động của bộ động cơ BLDC
Cũng giống như động cơ đồng bộ thông thường, các cuộn dây BLDC cũng được đặt lệch nhau 120 độ trong không gian của Stator. Các thanh nam châm được dán chắc chắn vào thân Rotor làm nhiệm vụ kích từ cho động cơ. Đặc biệt điểm khác biệt về hoạt động của động cơ BLDC so với các động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu khác là đông cơ BLDC bắt buộc phải có cảm biến vị trí Rotor để cho động cơ hoạt động.
Nguyễn tắc điều khiển của động cơ BLDC là xác định vị trí Rotor để điều khiển dòng điện vào cuộn dậy stator tương ứng. Nếu không động cơ không thể tự khởi động lại hay thay đổi chiều. Chính vì nguyên tắc điều khiển dựa vào vị trí rotor như vậy, nên động cơ BLDC đòi hỏi phải có một bộ điều khiển chuyên dụng phối hợp với cảm biến Hall để điều khiển động cơ.
Động cơ chổi than là gì?
Động cơ chổi than là loại động cơ sử dụng cổ góp vào chổi than để cung cấp dòng điện cho cuộn dây. Loại động cơ này có cuộn dây nằm trên rotor (nằm trên phần quay của động cơ).
Đây là loại động cơ rất phổ biến hiện nay trên thị trường, nhờ mức giá rẻ, điều khiển đơn giản. Nó thường được sử dụng trong các máy khoan cầm tay, công cụ cầm tay, đồ chơi,…
Nguyên lí hoạt động động cơ chổi than
Nguyên lí hoạt động: Dựa trên cơ chế tiếp xúc giữa cổ góp, chổi than để giúp cung cấp điện vào cuộn dây. Phần chổi than trên loại động cơ này được lò xo lá hay lò xo cuôn dây để tiếp xúc liên tục và trượt trên bề mặt cổ góp hoặc vành tiếp điện, duy trì tiếp điện cho phần rotor.
2. So sánh ưu nhược điểm của 2 loại động cơ
| Động cơ không chổi than | Động cơ chổi than | |
| Ưu điểm | – Hiệu suất cao 85-90%. Vận động nhẹ nhàng, êm ái dù ở vận tốc thấp hay cao– Do được kích ứng từ nam châm vĩnh cửu, nêm giảm tổn hao đồng và sắt. Đồng thời giảm hao tốn năng lượng.– Có thể tăng tốc và giảm tốc trong thời gian ngắn.– Tiết kiệm được chi phí bảo trì, thay thế chổ than và vành trượt.– Độ bền động cơ (Motor) cao hơn | – Hiệu suất ổn định 75-80%.– Cấu tạo đơn giản không cần bộ điều khiển riêng biệt cho động cơ như động cơ không chổi than– Bật tắt đơn giản với một công tắc.– Chi phí ban đầu rẻ |
| Nhược điểm | – Giá thành cao hơn, khó phổ biến trên nhiều sản phẩm | – Độ bền động cơ thấp hơn.– Năng lượng thất thoát nhiều do sự ma sát giữ chổi than và rotor khiến mài mòn cuộn dây. – Phải thay thế bàn chải (chổi than) đã mòn sau một thời gian sử dụng. |
3. Một số đặc tính nổi bật của động cơ không chổi than (BLDC)
Mật độ từ thông khe hở không khí lớn.Tỷ lệ công suất/khối lượng máy điện cao.Tỷ lệ momen/quán tính lớn (có thể tăng tốc nhanh)Vận hành nhẹ nhàng (dao động monen nhỏ) thậm chí ở tốc độ thấp (để đạt được điều khiển vị trí một cách chính xác).Momen điều khiển được ở vị trí bằng không.Vận hành ở tốc độ cao.Có thể tăng tốc và giảm tốc trong thời gian ngắn.Hiệu suất cao.Kết cấu gọn.4. Tại sao lại sử dụng động cơ BLDC
Đông cơ DC chổi than thông thường chổi than mòn theo thời gian và ngoài ra nó có thể gây ra tia lửa điện. Chính vì vậy để tăng tuổi thọ và độ bền đối với động cơ DC bắt buộc phải kiểm tra và bảo trì thường xuyên. Điều này gây khó khăn cho người sử dụng.
Do đó, dộng cơ DC chổi than thường không được sử dụng trong các thiết bị đòi hỏi độ bền cũng như độ tin cậy cao.
Khi sử dụng động cơ không chổi than (BLDC), đông cơ BLDC được sử dụng trong hầu hết các thiết bị hiện đại. Hiệu suất của một động cơ BLDC thường khoảng 85-90%, trong khi động cơ chổi than thông thường chỉ đạt 75-80% hiệu suất. Động cơ BLDC cũng thích hợp cho các ứng dụng tốc độ cao (10.000 rpm hoặc cao hơn). Các động cơ BLDC cũng được kiểm soát tốc độ tốt hơn.
5. Nên mua bộ máy có động cơ không chổi than hay động cơ chổi than
Như đã trình bày bên trên, các loại máy được trang bị động cơ không chổi than có giá thành thường cao hơn rất nhiều. Tuy nhiên, máy có động cơ không chổi than là sự lựa chọn ưu tiên đối với những ai có tài chính tốt, ưu tiên sự giảm tiếng ồn động cơ và độ bền lâu hơn, giúp tiết kiệm chi phí bảo trì về sau. Phù hợp với nhu cầu sử dụng liên tục với công suất lớn.
Động cơ không chổi than là sự lựa chọn ưu tiênMột chiếc máy có gắn động cơ không chổi than cũng giúp ngừi dùng tiết kiệm điện, đem lại hiệu suất cao mà một chiếu máy động cơ chổi than không thể thay thế được.
6. Thông tin về bộ động cơ không chổi than được sử dụng trong bộ kit trợ lực điện.
Bộ kit trợ lực điện Wiibike – Đông cơ không chổi thanĐộng cơ Không chổi than (Brushless)Chống nước
Điện 3 pha, điện áp: 24VCông suất: 250WKết hợp phanh đĩa, phanh kẹp
Bảo hành 18 tháng (bánh răng: 1 năm)
Trên đây là bài viết giải thích và so sánh khách quan về động cơ không chổi than và động cơ chổi than. Hy vọng rằng từ những thông tin bài viết, bạn sẽ lựa chọn được sản phẩm thực sự phù hợp với nhu cầu của mình.
Cơ sở 2: số 66 đường 19/5, Phường Văn Quán, Quận Hà Đông, Hà NộiNgành công nghiệp cơ khí ngày càng phát triển kéo theo nhiều loại động cơ điện được sử dụng phổ biến. Điển hình như động cơ không chổi than đây là một loại động cơ được nhắc đến nhiều nhất hiện nay. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm, cấu tạo, những ưu điểm và ứng dụng cụ thể của động cơ DC không chổi than trong thực tế.
1. Động cơ điện là gì? Phân loại động cơ điện
Hiện nay, nhiều loại động cơ đang được con người sử dụng phổ biến.Trong đó có có các động cơ có khả năng chuyển đổi năng lượng điện trở thành năng lượng cơ học.Trong số này, động cơ không chổi than (viết tắt là BLDC) có hiệu suất làm việc cao và khả năng điều khiển tuyệt vời, do vậy nó được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực.
Động cơ không chổi than là một loại động cơ được nhắc đến nhiều nhất
Động cơ BLDC có ưu điểm lớn nhất là tiết kiệm điện so với các loại động cơ điện khác. Do vậy, hiện nay có nhiều địa chỉ bán motor không chổi than giúp cho khách hàng có thể thoải mái lựa chọn.
Các động cơ khác nhau, còn tùy thuộc loại công suất (động cơ AC hoặc DC) và phương pháp sẽ tạo ra các chuyển động quay.Động cơ DC có chổi than là loại motor có thiết kế đơn giản và điều khiển vô cùng dễ dàng, do đó nó được sử dụng rộng rãi để thực hiện mở và đóng khay đĩa.
Trong ô tô, motor dc không chổi than thường được sử dụng cho quá trình thu vào, mở rộng và định vị các loại cửa sổ bên đóng mở bằng điện.Một động cơ bước thông thường sẽ được điều khiển bằng xung vànó sẽ quay qua một góc (bước) cụ thể cùng với mỗi xung.Vì vòng quay của nó được điều khiển chính xác bởi số lượng xung mà nó nhận được nên các động cơ này được sử dụng rộng rãi để thực hiện việc điều chỉnh vị trí.
Với động cơ đồng bộ, quá trình quay nhằm đồng bộ với tần số của dòng điện mà nó cung cấp.Những động cơ này thường được người ta sử dụng để truyền động các khay quay ở trong lò vi sóng.
Các bánh răng có chức năng giảm tốc trong bộ phận mô tơ có thể được ứng dụng để giúp đạt được tốc độ quay thích hợp, qua đó có thể làm nóng thức ăn. Với động cơ cảm ứng cũng tương tự như vậy, tốc độ quay của nó sẽ thay đổi theo tần số, nhưng sự chuyển động lại không đồng bộ.
2. Động cơ điện không chổi than là gì?
Động cơ không chổi than (BLDC) là loại động cơ điện hoạt động dựa vào từ trường vĩnh cửu và cảm biến để xác định vị trí, hoàn toàn không sử dụng chổi than (bàn chải) nhằm giúp triệt tiêu ma sát. Từ đó giúp giảm tiếng ổn cho động cơ được vận hành êm ái, đồng thời tiết kiệm điện sử dụng.
Động cơ hoàn toàn không sử dụng chổi than nhằm giúp triệt tiêu ma sát
Cũng giống với các loại động cơ đồng bộ thường thấy, các cuộn dây của BLDC cũng được đặt lệch nhau 1 góc 120 độ trong không gian của stator. Các thanh nam châm cũng được gắn chắc chắn vào thân rotor, có khả năng làm nhiệm vụ kích từ đối với động cơ.
Đặc biệt, hoạt động của motor không chổi than mini bắt buộc phải cảm biến vị trí rotor nhằm giúp cho động cơ hoạt động tốt hơn.
3. Cấu tạo động cơ không chổi than
Motor không chổi than bao gồm các bộ phận sau:
Stator: Thường bao gồm các lõi sắt (các lá thép kỹ thuật điện được ghép cách điện với nhau) và dây quấn. Cách quấn dây của động cơ không chổi than cũng khác so với cách quấn dây của động cơ xoay chiều 3 pha thông thường.Rotor: Về cơ bản, bộ phận này cũng tương tự như các động cơ có nam châm vĩnh cửu khác.Hall sensor: Do đặc thù của sức phản điện động của động cơ BLDC có dạng hình thang nên cấu hình điều khiển thông thường của nó cũng cần có cảm biến xác định vị trí của từ trường rotor trong tương quan với các pha của cuộn dây stator. Để làm được điều đó, người ta thường sử dụng cảm biến hiệu ứng Hall, có thể gọi tắt là Hall sensor.
Cấu tạo của động cơ không chổi than
4. Nguyên lý làm việc của motor không chổi than
Như tên gọi của nó, động cơ DC không chổi than có đặc điểm là không sử dụng chổi than.Với những động cơ có chổi than, chổi điện sẽ truyền dòng điện qua cổ góp để chạy vào các cuộn dây trên rotor.
Động cơ không chổi than không lan truyền dòng điện đến các cuộn dây rôto bởi vì các cuộn dây này không hề nằm trên rôto.Thay vào đó, roto chính là một nam châm vĩnh cửu, nó cócác cuộn dây không quay mà được cố định vào vị trí ở trên stato.Vì các cuộn dây này không di chuyển nên người ta không cần chổi than cũng như cổ góp.
Trong động cơ không chổi than, người ta sẽ quay nam châm vĩnh cửu bằng cách thay đổi hướng của từ trường được tạo ra bởi các cuộn dây được sắp xếp đứng yên xung quanh nó. Để điều khiển chuyển động quay đó, bạn cần điều chỉnh độ lớn kết hợp hướng của dòng điện chạy vào các cuộn dây này.
5. Ưu điểm động cơ không chổi than
Một động cơ không chổi than thông thường có 3 cuộn dây trên stato, do đó nó sẽ có đến 6 dây dẫn điện được kéo dài từ chính các cuộn dây này.Trong khi đó, 3 trong số các dây này sẽ được kết nối bên trong, với 3 dây còn lại để kéo dài từ thân động cơ.Đấu dây trong vỏ của động cơ BLDC sẽ phức tạp hơn là khi các bạn chỉ kết nối các cực âm và cực dương của tế bào nguồn.
Do đó, những ưu điểm của động cơ không chổi than được biết đến như:
Một lợi thế lớn của động cơ này chính là tính hiệu quả, vì chúng có thể được điều khiển liên tục khi đang ở lực quay tối đa (còn gọi là mô men xoắn).Ngược lại thì động cơ có chổi than sẽ đạt được mô men xoắn cực đại chỉ tại một số điểm nhất định ở bên trong vòng quay.Đây cũng chính là lý do tại sao ngay cả motor không chổi than mini cũng có thể cung cấp được công suất đáng kể.Ưu điểm lớn thứ hai của motor không chổi than chính là khả năng kiểm soát tốt hoạt động của mình.Động cơ BLDC có khả năng điều khiển, sử dụng cơ chế phản hồi nhằm phân phối được chính xác mô men xoắn và tốc độ quay mà người dùng mong muốn.Việc điều khiển chính xác còn làm giảm mức tiêu thụ năng lượng và ít sinh nhiệt, nếu đó là động cơ chạy bằng pin thì nó còn giúp kéo dài tuổi thọ và sức bền của pin.Động cơ BLDC cũng được xem là motor có độ bền cao và ít tạo ra tiếng ồn điện nhờ vào việc nó không có chổi than.Với động cơ có chổi than thì cái chổi than và cổ góp sẽ bị mài mòn do phải tiếp xúc chuyển động liên tục, thường xuyên và cũng tạo ra tia lửa, sinh nhiệt tại nơi tiếp xúc.Đặc biệt, tiếng ồn điện được xem là kết quả của các tia lửa điện mạnh sẽ thường xuyên xuất hiện tại các khu vực mà chiếc chổi than đi qua các khe hở bên trong cổ góp.Điều này cũng giải thích tại sao động cơ BLDC thường được coi là phù hợp hơn đối với các ứng dụng cần tránh tình trạng nhiễu điện.
Động cơ BLDC cũng được xem là motor có độ bền cao
6. Ứng dụng lý tưởng cho động cơ không chổi than
Động cơ không chổi than từ lâu đã được sử dụng nhiều trong việc chế tạo máy giặt, máy điều hòa không khí cũng như các thiết bị điện tử gia dụng khác. Và gần đây, động cơ này còn xuất hiện trong các loại quạt, chính vì hiệu suất cao của chúng đã góp phần giảm thiểu đáng kể lượng điện năng tiêu thụ cho quạt.
BLDC cũng đang được sử dụng để vận hành máy hút chân không.Trong một số trường hợp, sự thay đổi trong việc thiết lập chương trình điều khiển của chúng sẽ dẫn đến một bước đột phá lớn về tốc độ quay. Đây chính là một ví dụ về khả năng điều khiển bậc nhất của các động cơ này.
Động cơ không chổi than cũng đang được sử dụng để tiến hành quay ổ đĩa cứng. Vì độ bền của chúng sẽ giúp cho ổ đĩa hoạt động bền bỉ hơn trong suốt một thời gian dài. Đồng thời, hiệu suất năng lượng của động cơ còn góp phần giảm thiểu năng lượng tiêu thụ.
Động cơ BLDC cũng là ứng dụng lý tưởng cho các loại máy bay không người lái. Khả năng điều khiển vị trí chính xác khiến cho chúng đặc biệt phù hợp với những chiếc máy bay không người lái đa hành trình, chúng được kiểm soát bằng cách điều khiển chính xác vị trí, tốc độ quay của mỗi cánh quạt.
7. So sánh động cơ chổi than và động cơ không chổi than
Động cơ không chổi than và động cơ có chổi than có những đặc điểm phân biệt như sau:
Động cơ có chổi than | Động cơ không chổi than | |
Ưu điểm | Hiệu suất động cơ ổn định khoảng 75 80%. Cấu tạo rất đơn giản, không cần phải có bộ điều khiển dành riêng cho động cơ. Bật tắt đơn giản chỉ với một công tắc. Chi phí lắp đặt ban đầu rẻ. | Hiệu suất động cơ cao khoảng 85 90%, vận hành vô cùng nhẹ nhàng, êm ái dù ở bất kỳ vận tốc nào. Do được kích từ bằng nam châm vĩnh cửu nên giảm được sự tổn hao lượng đồng và sắt, đồng thời giảm thiểu sự hao tốn năng lượng. Có thể thực hiện tăng tốc và giảm tốc chỉ trong 1 thời gian ngắn. Tiết kiệm được các loại chi phí bảo trì, thay thế chổi than và cả vành trượt. Độ bền của động cơ (motor) cao hơn. |
Nhược điểm | Độ bền của động cơ thấp hơn. Năng lượng thất thoát ra môi trường nhiều do sự ma sát giữa chổi than và roto gây nên tình trạng mài mòn cuộn dây. Phải thay thế chiếc bàn chải (chổi than) đã mòn sau khi sử dụng 1 thời gian. | Giá thành của động cơ cao hơn, do đó khó phổ biến trên các sản phẩm. |
Kết luận
Trong bài viết trên đây, chúng ta đã biết được rằng, động cơ không chổi than mang lại hiệu quả vận hành, khả năng điều khiển hoạt động và tuổi thọ trên cả tuyệt vời của chúng.Việc kiểm soát cẩn thận, kỹ lưỡng điều cần thiết để bạn có thể tận dụng hết được tiềm năng của các động cơ này.