Trái phiếu doanh nghiệp là gì không phải một câu hỏi mới, nhưng luôn khiến nhiều nhà đầu tư mới băn khoăn. Không ít người lầm tưởng trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu chính phủ. Tuy nhiên, trên thực tế thì đây là 2 sản phẩm đầu tư hoàn toàn khác nhau. Hãy cùng nhau tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây nhé.

Bạn đang xem: Trái phiếu doanh nghiệp là gì

Trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là gì? Chúng giống và khác nhau như thế nào?

Trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là 2 loại phổ biến khi nói về trái phiếu. Tuy nhiên, rất nhiều bạn nhầm lẫn khi đề cập đến 2 khái niệm này. Vậy trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là gì? Đâu là điểm khác để phân biệt và những lưu ý khi tham gia? Cùng VNDIRECT khai phá nhé. 

Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Đâu là lợi ích mà nó mang lại cho nhà đầu tư?

Trước khi đi sâu vào khám phá trái phiếu doanh nghiệp là gì, chúng ta hãy nhắc lại một chút về khái niệm trái phiếu nhé. 

Trái phiếu là một sản phẩm tài chính mà một tổ chức phát hành (chính phủ hoặc doanh nghiệp) để huy động nguồn vốn vay từ nhà đầu tư. Tổ chức phát hành có nghĩa vụ thực hiện các cam kết nợ, bao gồm thanh toán lãi suất định kỳ và hoàn lại số tiền đầu tư ban đầu khi đến kỳ đáo hạn. 

Từ định nghĩa trên, ta có thể liên hệ đơn giản rằng, trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu do doanh nghiệp phát hành, dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi nợ. Doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán cả lãi lẫn gốc cho chủ sở hữu trái phiếu khi đến kỳ hạn. Khi bạn mua trái phiếu của một công ty nào đó thì lúc này, bạn đang là chủ nợ của họ. 

Trái phiếu doanh nghiệp được chia làm 2 loại như sau:

Trái phiếu niêm yết: Là loại trái phiếu được đăng ký và lưu ký đầy đủ tại Trung tâm lưu ký chứng khoán, đồng thời được giao dịch rộng rãi trên các sàn tập trung như HNX và HSX. Toàn bộ quá trình giao dịch đều phải dựa trên các quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán. Trái phiếu OTC: Hay còn gọi là trái phiếu phi tập trung, được giao dịch trên thị trường OTC. Giao dịch không bị ràng buộc bởi các chính sách pháp lý mà dựa trên những thỏa thuận mua bán riêng giữa các nhà đầu tư. 

*

Vậy ưu điểm của hình thức đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp là gì? Về cơ bản, khi rót tiền vào hình thức đầu tư này, bạn sẽ nhận về 4 lợi ích thực tiễn như sau:

Nhận được số tiền lãi hàng tháng cao hơn lãi tiết kiệm;Mức độ rủi ro thấp hơn so với sở hữu cổ phiếu, do trái chủ sẽ được ưu tiên thanh toán nợ trước cổ đông khi công ty đi đến giải thể hoặc phá sản;Dễ dàng trao đổi qua lại với mức lãi suất thực nhận trong thời gian đầu tư;Có thể sử dụng lãi suất định kỳ để tái đầu tư, “lời sinh lời”.

Trái phiếu chính phủ cơ bản khác với trái phiếu doanh nghiệp là gì? Bạn nhận được gì khi đầu tư cho Nhà nước?

Trái phiếu chính phủ còn được gọi là công khố phiếu hoặc công trái, là trái phiếu do chính phủ phát hành nhằm kêu gọi nguồn vốn (tín dụng nhà nước) để phục vụ cho các mục tiêu công như phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông, y tế, giáo dục… Tương tự như trái phiếu doanh nghiệp là gì, trái phiếu chính phủ cũng sẽ cam kết thanh toán lãi suất định kỳ và hoàn lại tiền gốc cho nhà đầu tư khi hết hạn. 

Trái phiếu chính phủ cũng được chia làm 2 nhóm chính:

Trái phiếu kho bạc: Là loại trái phiếu do kho bạc Nhà nước phát hành khi ngân sách bị thiếu hụt tạm thời. Chúng có kỳ hạn ngắn, lãi suất khá cao, lại không có rủi ro tín dụng, thường nhắm đến các đối tượng đầu tư lớn như Ngân hàng thương mại, trung gian tài chính hoặc các công ty;Trái phiếu đầu tư: Loại trái phiếu này được tung ra dựa trên hình thức đấu thầu thông qua thị trường giao dịch tập trung hoặc đại lý phát hành.

*

So với trái phiếu doanh nghiệp là gì thì trái phiếu chính phủ cũng không hề kém cạnh khi mang đến cho nhà đầu tư cá nhân nhiều lợi ích hấp dẫn gồm:

Mức độ đảm bảo an toàn vượt trội do được Nhà nước bảo lãnh, nguồn vốn gần như được bảo toàn 100%;Khi mua trái phiếu Chính phủ, nhà đầu tư sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân;Lãi suất đầu tư cao hơn so với gửi tiết kiệm tại ngân hàng;Dễ dàng bán lại hoặc thế chấp do trái phiếu chính phủ có tính thanh khoản rất cao;Giá trị trái phiếu sẽ tăng khi các kênh đầu tư như bất động sản hay chứng khoán gặp vấn đề.

Điểm giống và khác giữa trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là gì? Đâu là những điều cần lưu ý khi tham gia?

Về điểm giống nhau, giữa trái phiếu doanh nghiệp là gì và trái phiếu chính phủ đều có những tính chất sau đây:

Đều là chứng chỉ nợ, quy định nghĩa vụ thanh toán nợ của bên phát hành;Nhà đầu tư đóng vai trò là người cho vay, thu nhập dựa trên lãi suất định kỳ;Có khả năng mua đi bán lại, tặng hoặc chuyển nhượng;Đều có lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm;Có kỳ hạn tối thiểu là 1 năm.

Vậy 2 loại trái phiếu trên khác nhau ở những điểm nào? Bảng sau đây sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan và rõ ràng nhất:

Trái phiếu chính phủTrái phiếu doanh nghiệp
Đơn vị phát hànhNhà nước (Ngân hàng nhà nước, kho bạc, bộ tài chính…)Doanh nghiệp tư nhân
Mục đích phát hànhBù đắp thiếu hụt ngân sách tạm thời, phục vụ cho các mục đích côngPhục vụ mục tiêu phát triển, mở rộng hoạt động kinh doanh hoặc giải quyết vấn đề tài chính
Lãi suấtThường giữ ở mức cố địnhCố định hoặc thả nổi tùy vào doanh nghiệp phát hành
Kỳ hạnThường kéo dài trong trung hạn (5-12 năm) hoặc dài hạn (12-30 năm) Thường kéo dài trong ngắn hạn (1-3 năm)
Khả năng bảo toàn vốnRất cao, gần như tuyệt đốiTương đối
Rủi roRủi ro cực thấp, chủ yếu chịu ảnh hưởng bởi tỷ giá hối đoáiRủi ro ở mức trung bình, chủ yếu đến từ khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp phát hành
Khả năng chuyển đổi sang cổ phiếu (trái phiếu chuyển đổi)Không

Vậy những điều nhà đầu tư cần quan tâm khi mua trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là gì? Đối với trái phiếu chính phủ, rủi ro hiếm khi xảy ra thì bạn chỉ cần chọn đúng thời điểm giá xuống thấp, điển hình là khi các kênh như bất động sản hoặc chứng khoán tăng trưởng mạnh. Ngoài ra, giá trị của trái phiếu chính phủ còn chịu ảnh hưởng của tình hình chính trị và tỷ giá đồng tiền quốc nội. 

Còn đối với trái phiếu doanh nghiệp, trước khi xuống tay đặt tiền, bạn cần lưu ý một vài vấn đề như sau:

Uy tín của công ty phát hành: Trái phiếu doanh nghiệp không chịu tác động từ thị trường nhưng lại phụ thuộc khá nhiều vào năng lực tài chính và khả năng phát triển của công ty. Bạn cần ưu tiên những công ty lớn, có tài chính vững chắc và uy tín cao trên thị trường;Điều khoản phát hành trái phiếu: Mức lãi suất, kỳ hạn thanh toán, doanh nghiệp có cam kết mua lại trái phiếu hay không, có tài sản đảm bảo hay không…

*

Để đưa ra được quyết định mua trái phiếu doanh nghiệp là gì, bạn có thể tiến hành theo 4 bước sau đây:

Bước 1: Lựa chọn đúng thời điểm “vàng” để mua trái phiếu dựa trên chu kỳ chứng khoán. Khi chu kỳ này bùng nổ thì cổ phiếu sẽ là sản phẩm đáng đầu tư hơn. Ngược lại, trong lúc chu kỳ suy thoái thì bạn có thể mạnh tay đầu tư vào trái phiếu, vì bản chất của nó là rủi ro thấp, các nhà đầu tư sẽ xem nó như một chỗ trú ẩn an toàn;Bước 2: Đánh giá rủi ro từ phía công ty phát hành. Như đã đề cập ở trên, bạn sẽ xem xét các yếu tố như vị thế của doanh nghiệp trong ngành, khả năng tài chính cũng như uy tín của ban quản trị.Bước 3: Cân bằng giữa rủi ro và lãi suất. Bạn đừng vội tin vào những trái phiếu có lãi suất ngất ngưởng. Vì đó có thể là “mồi nhử” mà các công ty đang gặp vấn đề tung ra để thu hút vốn vay.Bước 4: Cân nhắc thời hạn của trái phiếu. Bạn dự định đầu tư trong bao lâu, ngắn hạn hay dài hạn, mục tiêu của bạn là lợi nhuận hay thu nhập. 

Tóm lại, trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp là gì hầu như chỉ giống nhau về bản chất, cũng như cam kết cơ bản đối với nhà đầu tư. Tùy vào mục tiêu sinh lời và khả năng chấp nhận rủi ro, cộng với tình hình thực tế của thị trường mà bạn có thể cân nhắc giữa trái phiếu doanh nghiệp và chính phủ.

(ĐCSVN) - Thời gian qua, trên thị trường xảy ra hiện tượng doanh nghiệp tăng mua lại trái phiếu, các nhà đầu tư cá nhân bán lại trái phiếu trước hạn do quan ngại doanh nghiệp không trả được nợ. Liên quan đến nội dung này, một số bạn đọc đề nghị làm rõ trái phiếu doanh nghiệp là gì? Và những lưu ý khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp?

Công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có quyền phát hành trái phiếu?

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, luật sư Trương Anh Tuấn, đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết, theo quy định tại Khoản 3 Điều 4 Chương I Luật chứng khoán 2019 (Luật số: 54/2019/QH14, ngày 26 tháng 11 năm 2019) nêu rõ, trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

*
*
*
");this.closest("table").remove();">
*
Ảnh minh họa 
Như vậy, trái phiếu là phương thức để công ty huy động nguồn vốn. Việc phát hành trái phiếu sẽ làm tăng vốn vay, nghĩa vụ trả nợ của công ty nhưng không làm thay đổi cơ cấu cổ phần của các cổ đông hiện hữu.


Về bản chất, trái phiếu là chứng chỉ ghi nhận nợ của tổ chức phát hành và quyền sở hữu đối với một phần vốn vay của chủ sở hữu. Công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn đều có quyền phát hành trái phiếu.

Người sở hữu trái phiếu không phải là thành viên hay cổ đông của công ty, họ trở thành chủ nợ của công ty, được công ty phát hành trả lãi định kì, lãi suất ổn định, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Đáng chú ý, có một thời hạn nhất định được ghi trong trái phiếu.

Trái phiếu doanh nghiệp có phải là tiền gửi ngân hàng?

Mặc dù được xem là công cụ pháp lý hữu hiệu, song chính các nhà đầu tư phải tự nâng cao nhận thức rằng: Trái phiếu doanh nghiệp không phải là tiền gửi ngân hàng. Trái phiếu doanh nghiệp được doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ. Do đó, nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp là có rủi ro, khi doanh nghiệp không đảm bảo được nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi trái phiếu.

Để chấn chỉnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhằm xóa bỏ tình trạng “vàng thau” lẫn lộn, luật sư Tuấn cho biết, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 153/2020/NĐ-CP liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 16 tháng 9 năm 2022. Theo đó, doanh nghiệp phải mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn bắt buộc khi vi phạm phương án phát hành (trong đó có cả phương án sử dụng vốn) hoặc vi phạm pháp luật.

Khi được giới thiệu mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, nhà đầu tư phải lưu ý các quy định của pháp luật chỉ cho phép nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Nếu không phải nhà đầu tư chuyên nghiệp thì không được mua loại trái phiếu này.

Luật sư Tuấn phân tích, các tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối chào mời mua trái phiếu doanh nghiệp không có nghĩa là các tổ chức này đảm bảo an toàn cho việc mua trái phiếu. Các tổ chức này chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ của doanh nghiệp phát hành.

Việc bảo lãnh phát hành trái phiếu không phải là bảo lãnh thanh toán trái phiếu. Nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng, đối với các tài sản đảm bảo là các dự án, tài sản hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu, khi thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản có biến động, giá trị tài sản đảm bảo có thể bị sụt giảm và không đủ để thanh toán cả gốc và lãi trái phiếu.

Thực tế cho thấy, so với các kênh đầu tư hiện nay như cổ phiếu, gửi ngân hàng thì khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp chúng ta sẽ nhận được mức lợi nhuận cao hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng, thậm chí có thể bán trái phiếu này cho một người/tổ chức khác trong thời gian đầu tư mà không cần đợi đến khi đáo hạn hợp đồng.

Xem thêm: Tổng Hợp Những Lời Chúc Giáng Sinh Ý Nghĩa Nhất, 28 Lời Chúc Giáng Sinh Ngắn Gọn Ý Nghĩa Nhất

"Việc đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phù hợp với cá nhân không có quá nhiều kinh nghiệm và có khoản tiền rảnh rỗi trong thời gian tương đối dài, tuy nhiên, nó cũng có thể mang đến những rủi ro nhất định, bao gồm rủi ro khi chưa tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp, rủi ro khi tái đầu tư, rủi ro về lãi suất, rủi ro thanh khoản và rủi ro lạm phát", luật sư Tuấn khuyến cáo./.